Stenáchoro at UNEXPECTED

Αυτό το ποστ αφορά τη χαρά και το παραξένεμα που έφερε μια “στενάχωρη” δημοσίευση. This post is about the joy and strangeness that occurred from a publication.

Για την ακρίβεια η χαρά και το παραξένεμα αφορούν στο πως η στενοχώρια που νιώθουμε και οι στενοί χώροι όπου ζούμε μετατράπηκαν σε λέξεις, σε εικόνες και, εν τέλει, σε κάτι από τέχνη.  To be precise, the joyful and strange feelings emerged as a result of the way we managed to turn our sorrows and griefs into words, images and, ultimately, into a kind of art.  

Ένα κείμενο του ιστολογίου, μαζί με κείμενα και εικόνες από το μάθημα «ειδικά θέματα αναπαραστάσεων» στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας την άνοιξη του 2020 σε συνεργασία με τη Φεδερίκα Μαρτελα έγιναν ένα κείμενο που συμμετείχε στο συλλογικό τόμo, “URBAN CORPORIS: UNEXPECTED”. A text of this blog, with texts and images from the lesson “Special Issues of Representations” at the Department of Architecture of the University of Thessaly in collaboration with Federica Martella formed an article which is included in the collective volume “URBAN CORPORIS: UNEXPECTED”.

Ένα βιβλίο αρχιτεκτονικής, τέχνης, φιλοσοφία και πολεοδομικών σπουδών που μέσα από διαφορετικές συμμετοχές διαπραγματεύεται τις αλλαγές που έφερε στην πραγματικότητάς μας η πανδημία του Sars-Cov2. A book of architecture, art, philosophy and urbanism to nourish the urban body. Through different contributions deals with the changing reality brought by Sars-Cov2 pandemic.

Το “στενάχωρο”, ξεκίνησε σαν ενα λυρικο κείμενο γύρω από τον αναγκαστικό εγκλεισμό που ακολούθησε το ξεσπασμα της πανδημίας του covid-19 την άνοιξη του 2020. Με αφορμή τη διπλή έννοια που έχει στην ελληνική γλώσσα το  “στενάχωρο”  [stenáchoro] ως “confined space”και ως “στεναχωρημένος”  [steno-choriménos] δηλαδή “being distressed” εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στο φυσικό και τον ανθρωπολογικό χώρο. Πως τα κοινωνικά όρια εκφράζονται στα φυσικά όρια, αλλά και πως τα φυσικά όρια δομούν τις κοινωνικές σχέσεις.  “Stenachoro” began as a lyrical text about the forced closure that followed the lockdown of the covid-19 pandemic in the spring of 2020. On the occasion of the dual meaning that ” stenáchoro ” has in Greek language [stenáchoro] as confined space” and as “saddened” [steno-choriménos] that is, “being distressed” examines the relationship between natural and anthropological space. How social boundaries are expressed in physical boundaries, but also how physical boundaries structure social relations.

Για την  παρουσίαση των “στενάχωρων” ορίων χρησιμοποιείται βιβλιογραφική αναφορά ενώ σαν case study και δεδομένα-μαρτυρίες  έχουν χρησιμοποιηθεί αποσπάσματα κειμένων και εικόνων που πραγματοποιήθηκαν στο μάθημα την περίοδο που εξετάζουμε.  For the presentation of the ” stenáchoro” boundaries, bibliographic references are used while as a case study and data-testimonies, excerpts of texts and images that took place in the course the period we are examining have been used.

Τα κείμενα αυτά προέκυψαν αυθόρμητα στα πλαίσια ενός γραφιστικού-εικαστικού  ημερολογίου που οι σπουδαστές/τριες είχαν να πραγματοποιήσουν. Τα αποσπάσματα που παρουσιάζονται εδώ, τα σχετικά με τον covid και το “στενάχωρο”, είναι εκφράσεις που περιγράφουν αυθόρμητα και “εκ του φυσικού” πτυχές της “αποκλεισμένης” καθημερινότητάς. These texts arose spontaneously in the lesson in the context of a graphic-visual diary that the students had to carry out. The excerpts presented here, about covid and ” stenáchoro “, are expressions that describe spontaneous and “natural” aspects of “excluded” everyday life.

Drawing Federica Martella

Diagram as Catastrophe // To διάγραμμα «ως καταστροφή»

Για τις ισορροπίες μεταξύ καταστροφής και απεικόνισης

On balance between catastrophe and representations

Απόσπασμα Εxtract:

Deleuze, Gilles, and Francis Bacon. Francis Bacon: The logic of sensation.

Από το μάθημα «Ειδικά θέματα αναπαραστάσεων» στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών  Πανεπστημίου Θεσσαλίας, άνοιξη 2020. From the course “Special Issues of Representations” at the Department of Architecture of the University of Thessaly in spring 2020. Translation: Anthi Kosma & yourtranslator

Savvidou Stella, Strangeness, 2020, Creative Commons License. https://savstelle9.wixsite.com/trac

es

 

«Το πρόβλημα του ζωγράφου δεν είναι το πώς να εισέλθει στον καμβά, αφού είναι ήδη εκεί (στο προεικονιστικό  θέμα), αλλά πώς να βγει από αυτόν, με αποτέλεσμα να βγει από τα κλισέ, ξεφεύγοντας από το προβλέψιμο (του εικονιστικού θέματος).

The painter’s problem is not how to enter into the canvas, since he is already there (the prepictorial task), but how to get out of it, thereby getting out of the cliché, getting out of probability (the pictorial task).

 

[..]

Αυτή είναι η πράξη της ζωγραφικής, ή το σημείο καμπής της ζωγραφικής. Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους η ζωγραφική μπορεί να αποτύχει: μία φορά οπτικά και μία χειροκίνητα. Μπορεί κανείς να παραμείνει μπλεγμένος στα εικονιστικά δεδομένα και στην οπτική οργάνωση της αναπαράστασης, αλλά μπορεί κανείς να καταστρέψει το διάγραμμα, να το καταστρέψει με το να το υπερφορτώσει τόσο ώστε να αποδυναμωθεί (που είναι ένας άλλος τρόπος να παραμείνει (ο ζωγράφος) στο εικονιστικό: θα έχει απλά ακρωτηριάσει ή κακοποιήσει το κλισέ …). Το διάγραμμα είναι επομένως το λειτουργικό σύνολο δηλωτικών και μη αντιπροσωπευτικών γραμμών και ζωνών, ευθείων πινελιών και χρωμάτων. Και η λειτουργία του διαγράμματος, η λειτουργία του, λέει ο Μπέικον, πρέπει να είναι «υποδηλωτική».

This is the act of painting, or the turning point of the painting. There are two ways in which the painting can fail: once visually and once manually. One can remain entangled in the figurative givens and the optical organization of representation; but one can also spoil the diagram, botch it, so overload it that it is rendered inoperative (which is another way of remaining in the figurative: one will have simply mutilated or mauled the cliche…). The diagram is thus the operative set of asignifying and nonrepresentative lines and zones, linestrokes and color-patches. And the operation of the diagram, its function, says Bacon, is to be “suggestive.”

[..]

Drawing as a musical performance. #graphic #concert

Το σχέδιο συχνά γίνεται κατανοητό ως μια γλώσσα.

Drawing often is perceived as a language.

Μια γραφή χωρίς φωνήματα. «Μιλά», μεταφορικά. A kind of writing without phonemes. It “speaks”, metaphorically. 

Κατά τη διάρκεια ενός μικρού πειράματος, σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν τα όρια του «σχεδιάζω», σχεδιάσαμε με τα μάτια κλειστά. During a small experiment, in an attempt to explore the limits of “drawing”, we draw with our eyes closed.

Χωρίς να βλέπω.  Αναγκάζομαι αγγίζοντας να ψάχνω τα όρια του σχεδιαστικού χαρτιού, του «μολυβιού» και να χαράσσω γραμμές χωρίς να ξέρω προς τα που πηγαίνουν.  Without seeing. I am forced to search the limits of the drawing paper, the pencil, and draw lines without knowing where they are going.

“Στα τυφλά», εκτός του οπτικού ελέγχου και εκτός ελέγχου γενικά στο πεδίο μιας «τυφλής ελευθερίας», ποιον να εμπιστευτείς; Και πως να αφήσεις τα χέρια ελεύθερα να κινούνται;  “Blindly”, without being able to see and out of control, in general, in a field of “blind freedom”, whom do you trust? And how do you let your hands move freely?  

Χωρίς να βλέπω. Ακούω. Ακούω εμένα, τxν δίπλα, τους δίπλα. Δεν ακούω τις φωνές τους, ακούω τις «μολυβιές» τους. Without seeing. I listen. I listen to myself, the Other, the Others. I don’t listen their voices, I am listening to their “pencils”.

Ακούω τους χτύπους στο χαρτί. Οι ήχοι των χαράξεων, κάθε γραμμή τώρα πια έχει το ήχο της. Άλλοι μακρόσυρτοι και άλλοι πιο σημειακοί. I am listening to the pencils beat on the paper. The sounds of the traces, now each line has its own sound. Some sounds are longer and some are more pointy.

Τα σχέδια μετατράπηκαν ξαφνικά σε κρουστά, σε γραφο-μηχανές. Θα μου πεις, έτσι ήταν από πάντα. Αλλά «εσύ δεν άκουγες».  Drawings suddenly turn into percussions, into type-writers. You may tell me; “it’s always been that way. But “you never listened”.

Οι χαράξεις έχουν ένα ήχο, καλύτερα ένα χτύπο, και κάθε χτύπος αρχίζει να συσχετίζεται με τους χτύπους των Άλλων.  Traces have a sound, even better, a beat. Each beat begins to relate with other beats.  

«Χτυπώ», «απαντούν», «χτυπούν», «απαντώ». Ξανά και ξανά μέχρι που φτιάχνεται ένας ρυθμός, άρρυθμος και θορυβώδης. Ι “knock”, they “answer”, they “knock”, I “answer”. Again, and again until a rhythm is made, arrhythmic and noisy.

Τι είναι αυτή η συναυλία [κρουστών…] σχεδίων; What is this [percussion…] drawing concert?

Ένα σχέδιο τελικά ακούγεται. A drawing finally sounds. 

Πριν το σχέδιο κατηγοριοποιηθεί ως παρτιτούρα, η καταγραφή μιας μουσικής που παράγεται από φυσικούς ήχους -σαν αυτής του Dieter Schebel- θα λέγαμε πως παράγει τη δική του μελωδία.

Before this drawing is categorized as a music sheet, someone can argue that the transcription of a music produced by natural sounds -like those of Dieter Schebel-, has its own voice-melody.

Το μολύβι γράφει-χτυπά, τα μολύβια χαράσσουν-χτυπούν, ακούγονται. Οι χτύποι των μολυβιών, δεν είναι σαν αυτούς των ρολογιών, ούτε ακριβώς, μα πιο κοντά σε αυτούς της καρδιάς και των καρδιογραφημάτων.

The pencil writes-beats, the pencils mark, beat and have their own sound. Pencil beats are not like watch beats, nor exactly, but similar to heartbeats and to cardiograms.

Απόσπασμα από γραφιστική συναυλία στο μάθημα «ειδικά θέματα αναπαραστάσεων: ιχνογραφίες και ιχνηλατήσεις» στην αρχιτεκτονική σχολή του Βόλου, 18 Φεβρουαρίου 2020.

Excerpt from a graphic concert in the lesson “Special Representations: Paintings and Traces” at the School of Architecture, University of Thessaly, 18th February 2020.